Dlaczego dobra współpraca służby BHP z najwyższym kierownictwem w firmie przynosi korzyści?

Służba BHP (wielu wciąż nazywa ją „behapowcami” z uśmiechem) bywa postrzegana jako dział, który zajmuje się głównie dokumentacją i szkoleniami. Nic bardziej mylnego! W rzeczywistości, profesjonalna służba BHP jest strategicznym partnerem, który pomaga organizacji osiągać cele biznesowe w sposób bezpieczny, etyczny i zgodny z prawem.

Jednak aby ten potencjał w pełni wykorzystać, niezbędna jest ścisła współpraca z najwyższym kierownictwem. Dlaczego? Spróbujmy to wyjaśnić.

1. Rola służby BHP w organizacji

Profilaktyka, prewencja i doradztwo

Pracownicy służby BHP:

1. Identyfikują zagrożenia w środowisku pracy,
2. Proponują rozwiązania (środki ochrony, procedury, szkolenia),
3. Monitorują przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa.

Często to właśnie oni pierwsi zauważają niebezpieczne sytuacje i mogą im zapobiec, zanim staną się przyczyną wypadków czy strat finansowych.

Reagowanie w sytuacjach kryzysowych

W razie wypadku czy zagrożenia, służba BHP jest kluczowa dla minimalizacji skutków – od udzielenia pierwszej pomocy po koordynację działań zewnętrznych służb ratunkowych.

2. Znaczenie zaangażowania najwyższego kierownictwa

„Tone from the top” – wpływ przywództwa

Zarząd i najwyższe kierownictwo wyznaczają kierunek działania firmy. Jeżeli bezpieczeństwo jest jednym z priorytetów, ta postawa automatycznie udziela się menedżerom średniego szczebla i pracownikom liniowym.

• Gdy zarząd aktywnie wspiera inicjatywy BHP, łatwiej jest wdrożyć politykę bezpieczeństwa, programy szkoleniowe czy inwestycje w nowe technologie poprawiające bezpieczeństwo.
• Natomiast jeżeli kierownictwo traktuje BHP wyłącznie jako „koszt”, to trudno oczekiwać entuzjazmu i realnego zaangażowania reszty firmy.

Budowanie kultury bezpieczeństwa

Kultura organizacyjna zaczyna się od góry. Zaangażowane kierownictwo zachęca do:

• otwartej komunikacji (pracownicy informują o zagrożeniach bez obaw o konsekwencje),
• wyciągania wniosków z wypadków i incydentów,
• ciągłego doskonalenia zasad i procedur BHP.

3. W jaki sposób służba BHP może współpracować z kierownictwem?

Dostarczanie kluczowych informacji

Służba BHP może być ekspertem doradzającym zarządowi m.in. w kwestiach:

1. Wymagań prawnych – jakie przepisy obowiązują w danej branży, co trzeba zrobić, by uniknąć sankcji.
2. Ryzyka – które obszary działalności generują największe zagrożenia i straty.
3. Rozwiązań technologicznych – jakie inwestycje mogą znacząco poprawić warunki pracy i bezpieczeństwo (np. systemy detekcji gazów, automatyzacja procesów).

Raportowanie wskaźników bezpieczeństwa

Podobnie jak w finansach, w BHP również istnieją wskaźniki (KPI – Key Performance Indicators), takie jak:

• liczba wypadków,
• wskaźnik wypadkowości (tzw. TRIR – Total Recordable Incident Rate),
• ilość zgłoszonych incydentów,
• liczba godzin przepracowanych bez wypadku,
• koszty wypadków i chorób zawodowych,
• stopień ukończenia szkoleń.

Dostarczanie tych danych na poziom zarządu pozwala na świadome podejmowanie decyzji i planowanie budżetu.

Edukowanie i szkolenia

Kierownictwo często nie ma czasu na śledzenie detali przepisów BHP. Stąd zadaniem służby BHP jest przygotowanie zwięzłych materiałów informacyjnych, organizacja warsztatów czy szkoleń, które pomogą menedżerom zrozumieć i wspierać działania bezpieczeństwa.

4. Wymierne korzyści biznesowe

Mniejsza liczba wypadków i absencji

Statystyki pokazują, że firmy z rozwiniętą kulturą bezpieczeństwa notują nawet o 30–50% mniej wypadków przy pracy (źródło: dane Eurostat, 2020). To przekłada się na:

• mniejsze koszty ubezpieczenia,
• mniej odszkodowań,
• mniejszą rotację pracowników,
• wyższą efektywność procesów.

Większa wydajność i jakość

Pracownik, który czuje się bezpiecznie i komfortowo w miejscu pracy, jest bardziej zaangażowany i mniej podatny na błędy. Lepsza jakość produkcji i usług to w konsekwencji większa konkurencyjność na rynku.

Pozytywny wizerunek

Firmy, które dbają o BHP, częściej zyskują miano „pracodawcy z wyboru” (ang. employer of choice). To ułatwia rekrutację specjalistów, wzmacnia reputację i sprzyja budowaniu zaufania klientów.

Zgodność z przepisami i uniknięcie kar

Dobra współpraca z kierownictwem przekłada się na skuteczne wdrożenie wymagań prawnych. Brak uchybień oznacza mniejsze ryzyko kontroli PIP czy innych organów, a tym samym brak kar finansowych czy wstrzymania działalności.

5. Najczęstsze problemy i bariery

1. Niedocenianie roli BHP przez zarząd – postrzeganie „behapowców” jako przeszkadzających w realizacji celów produkcyjnych.
2. Brak komunikacji – służba BHP nie raportuje regularnie wyników, co powoduje, że zarząd nie ma świadomości skali zagrożeń.
3. Konflikty interesów – menedżerowie naciskają na wyniki finansowe lub wydajność produkcji kosztem bezpieczeństwa.
4. Brak jasnych priorytetów – jeśli cele BHP nie są wpisane w strategię firmy, trudno oczekiwać realnego wsparcia.

6. Jak pokonać te przeszkody?

1. Edukacja zarządu – pokazywanie twardych danych (koszty wypadków vs. korzyści z inwestycji w bezpieczeństwo).
2. Wspólne cele – włączenie wskaźników BHP do ogólnej karty wyników przedsiębiorstwa (Balanced Scorecard).
3. Regularna komunikacja – cotygodniowe lub comiesięczne spotkania, raporty, prezentacje.
4. Budowanie zaangażowania – promowanie pozytywnych przykładów i nagradzanie za pomysły poprawiające bezpieczeństwo.

7. Podsumowanie

Dobra współpraca służby BHP z najwyższym kierownictwem to klucz do budowania przedsiębiorstwa odpowiedzialnego i konkurencyjnego. Gdy „bezpieczeństwo” staje się wspólną wartością, a nie wyłącznie hasłem w dokumentach, firma zyskuje podwójnie: chroni zdrowie ludzi (co jest wartością bezcenną) i osiąga lepsze wyniki biznesowe.

Niezależnie od branży – przemysł, usługi, handel – zawsze można poprawić warunki bezpieczeństwa i zaangażować wszystkich pracowników w dbałość o ich własne zdrowie. Ale to się nie stanie bez realnego wsparcia z samej góry.

Źródła i materiały dodatkowe

1. Eurostat – dane nt. wypadków przy pracy (2020)
2. CIOP – rola służby BHP w przedsiębiorstwie
3. ISO 45001:2018 – korzyści z zaangażowania najwyższego kierownictwa
4. Państwowa Inspekcja Pracy – wymogi prawne dotyczące współpracy zarządu ze służbą BHP
5. Artykuł: „Wpływ zaangażowania liderów na kulturę bezpieczeństwa”, CIOP